Sáng ngày 28 tháng 8 năm 2022, Ban Quản trị Hội quán Nhị Phủ tổ chức Lễ khánh thành tu sửa - tôn tạo di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia Hội quán Nhị Phủ Miếu. Đến dự có ông Huỳnh Văn Hồng Ngọc, Trưởng ban Ban Dân tộc Thành phố; ông Hoàng Nghị, Trưởng phòng di sản di tích thuộc Sở Văn hóa và Thể thao; ông Nguyễn Võ Xuân Kỳ, Phó Chủ tịch UBND Quận 5 cùng đại diện lãnh đạo các phòng ban thuộc Quận 5, Phường 14 Quận 5 và đông đảo đồng bào Hoa thuộc nhóm ngôn ngữ Phúc Kiến tham dự.

Hội quán Nhị Phủ được xây dựng vào năm 1728, đến nay đã có lịch sử 294 năm, và đã trải qua nhiều đợt trùng tu lớn nhỏ. Năm 2012, trước tình hình các kiến trúc và cơ sở hạ tầng của miếu Nhị Phủ - Hội quán Nhị Phủ xuống cấp trầm trọng, UBND Thành phố đã cấp phép tiến hành sửa chữa khẩn cấp chánh điện vì có nguy cơ bị đổ sụp do một số xà ngang bị cong, gãy và bị mối mọt phá hoại. Qua 10 năm trùng tu, sửa chữa, với tinh thần trách nhiệm cao, cố gắng hết sức của Ban quản trị Hội quán Nhị Phủ và đơn vị thi công, chánh điện và các công trình còn lại của miếu Nhị Phủ - Hội quán Nhị Phủ đã hoàn thành theo dự án đề ra. Trong quá trình trùng tu, Ban quản trị Hội quán đã tổ chức hai đợt quyên góp ủng hộ của các đơn vị, doanh nghiệp, các nhà hảo tâm với hơn 26 tỷ đồng, và thực hiện trùng tu hoàn tất với gần 29 tỷ đồng.

Phát biểu tại lễ khánh thành, Phó Chủ tịch UBND Quận 5 Nguyễn Võ Xuân Kỳ cho biết, 294 năm qua, Hội quán Nhị Phủ đã đóng góp một nét văn hóa vào nét văn hóa chung của đồng bào Hoa nói riêng và nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh. Năm 1998, Hội quán Nhị Phủ đã được Bộ Văn hóa Thông tin công nhận là di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia. Đồng chí đề nghị Ban Quản trị Hội quán tiếp tục khảo sát, xem xét và báo cáo Phòng Văn hóa - Thông tin để xin ý kiến Sở Văn hóa và Thể thao tiếp tục tu bổ, nhằm bảo tồn, phát huy giá trị kiến trúc của Hội quán Nhị Phủ. Đồng thời, tham gia tích cực vào đề án phát huy giá trị văn hoá phi vật thể Lễ hội nguyên tiêu đồng bào người Hoa ở Quận 5. Bên cạnh đó, Phòng Văn hóa - Thông tin cần tiếp tục hỗ trợ Ban Quản trị Hội quán trong việc bảo tồn, phát huy giá trị các hội quán trên địa bàn quận. Đảng ủy, UBND Phường 14 quan tâm hỗ trợ, tạo mọi điều kiện cho Ban Quản trị Hội quán tiếp tục phát huy những giá trị kiến trúc nghệ thuật của Hội quán Nhị Phủ.

Dịp này, Sở Văn hóa và Thể thao tặng Giấy khen cho một tập thể và năm cá nhân có nhiều đóng góp trong việc tu sửa - tôn tạo di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia Hội quán Nhị Phủ.

Miếu Nhị Phủ hay Hội quán Nhị Phủ còn có tên là Chùa Ông Bổn, do các đồng hương người Hoa di dân qua Việt Nam từ lâu đời của hai phủ Tuyền Châu và Chương Châu thuộc tỉnh Phúc Kiến cùng đóng góp tiền bạc, công sức xây dựng ngôi miễu này. Do hầu hết các đền, chùa, miếu của người Hoa trong Chợ Lớn đều tôn thờ Thiên Hậu thánh mẫu, hay Quan Đế thánh quân, duy chỉ có miếu Nhị Phủ lại thờ chính ông Bổn Đầu Công tức "Phúc Đức chính thần", là vị thần bảo vệ đất đai và con người, cùng một số các vị thần thánh linh thiêng khác, vì thế cho nên Nhị Phủ miếu còn mang thêm một cái tên khác nữa là Chùa Ông Bổn. Miếu Nhị Phủ có lối kiến trúc tổng thể theo hình chữ khẩu, mái có hình thuyền độc đáo, lợp bằng ngói ống, các đầu đại gắn tượng cá hóa rồng, còn các đầu kim thì gắn tượng rồng chầu mặt trời. Vì Nhị Phủ miếu thờ chính ông Bổn Đầu Công, nên trang thờ vị thần "Phúc Đức chính thần" này được ưu tiên đặt ngay tại trung tâm chính điện, còn bên cạnh là các vị: Ngọc Hoàng thượng đế, Quan Thế Âm bồ tát, Quảng Trạch tôn vương, Thái Tuế gia gia, Chủ Sinh nương nương, Quan Thánh đế quân...Tượng Ông Bổn được đặt trong khám thờ bằng gỗ, sơn son thiếp vàng, chạm trổ hình con rồng tranh châu, ngô đồng, phượng, kỳ lân.. xen kẽ hoa văn đồng tiền, chữ thọ, tôm, cua, cá nom vô cùng lộng lẫy, nguy nga. Nơi chính điện thờ của Nhị Phủ miếu, ngoài việc được trang trí nhiều câu đối, hoành phi, bình phong thời cổ đại, nơi đây còn lưu giữ một số hiện vật quý như : trống chầu, chuông cổ, tượng kỳ lân bằng đá ...

Hội quán Nhị Phủ được xây dựng vào năm 1728, ở một vị trí đắc địa bên bờ con rạch Chợ Lớn sau được lấp đi và đặt tên đường Khổng Tử, nay là đường Hải Thượng Lãn Ông. Cách hội quán không xa là con kênh Phố Xếp sau trở thành đường Tổng Đốc Phương và nay là đường Châu Văn Liêm. Gần đó là chợ trung tâm (Marché Central) nay là khu vực Bưu điện Chợ Lớn.

Khuôn viên hội quán rộng hơn 2.500 m², phần sân chiếm 1/3 diện tích với cổng tam quan mới được làm vào năm 1990. Bên phải hội quán là Trường trung học cơ sở Trần Bội Cơ, nguyên là Trường trung học Phúc Kiến do Hội quán Nhị Phủ xây dựng. Các hạng mục kiến trúc lần lượt từ ngoài vào Tiền điện - Thiên tỉnh - Chính điện - Thiên tỉnh - Hậu điện nằm trên một trục chính. Trục phụ hai bên là các gian thờ và trụ sở của Ban Quản trị, được thiết kế hướng vào trục chính.

TCVĩ (tin/ảnh)